Dierenwelzijn omvat zowel het fysieke welzijn als het geestelijke welzijn van een dier. Het concept van dierenwelzijn benadrukt de ethische verantwoordelijkheid die mensen hebben ten opzichte van dieren en streeft ernaar het welzijn van dieren te bevorderen. Aan de hand van de vijf vrijheden kan dierenwelzijn getoetst worden.

1      Vrij van dorst, honger en onjuiste voeding
Een dier moet beschikken over de juiste voeding en voldoende vers drinkwater. De natuurlijke voedingsbehoefte en het daarmee samenhangende gedrag van een dier zijn een goede indicatie voor het type voedsel en de manier waarop dit in gevangenschap aan het dier moet worden verstrekt.

2     Vrij van fysiek en thermaal ongerief
Een dier moet worden voorzien van een geschikte leefomgeving, inclusief comfortabele schuil- en rustplaatsen. Een veel te hoge of lage omgevingstemperatuur kan leiden tot gezondheidsproblemen. Iedere diersoort moet zich dan ook kunnen aanpassen aan de temperatuur.

3         Vrij van pijn, verwonding en ziektes
Een dier kan gewond raken of ziek worden, maar de omstandigheden moeten dusdanig zijn dat de kans hierop zo klein mogelijk is. Het is belangrijk om preventieve maatregelen te nemen. Indien er sprake is van ziekte of verwonding moet de juiste behandeling ingesteld worden.

4     Vrij van angst en chronische stress
Het ervaren van angst en stress hoort bij het leven van een dier, maar langdurige of chronische stress kan het welzijn verminderen. Preventie is van groot belang, door onder andere een juiste inrichting van het verblijf en stressbronnen weg te nemen.

5         Vrij om natuurlijk gedrag te vertonen
Hoewel het niet mogelijk is om een dier exact hetzelfde te bieden als in zijn natuurlijke omgeving, is het belangrijk om rekening te houden met de natuurlijke behoeften van een dier en hier kennis van te hebben. Dit kan bijvoorbeeld door het nabootsen van de natuurlijke omgeving en leefomstandigheden van een dier in een verblijf.

Het “vijf vrijheden model” uit 1965 is de basis van het “vijf domeinen model” uit 1995: voeding, leefomgeving, gezondheid en gedrag hebben allen een effect op het mentale welzijn van het dier.  

Afbeelding overgenomen van yum.com (animal welfare)